W sobotę 3 czerwca Słoweńcy zagłosowali w przedterminowych wyborach parlamentarnych. Dziewięciu partiom udało się przekroczyć próg 4%, umożliwiający wejście do Zgromadzenia Narodowego, stanowiąc tym samym najbardziej zróżnicowany skład w historii Słowenii.

Ze starcia zwycięsko wyszła Słoweńska Partia Demokratyczna (SDS), uzyskując 24,94% głosów i zdobywając tym samym 25 miejsc w Zgromadzeniu Narodowym (Državni zbor).

Nowo powstała Lista Marjana Šareca (LMS), która swoją nazwę zawdzięcza kandydatowi na prezydenta z wyborów prezydenckich w 2017 r. (ukończył wyścig na drugim miejscu, uzyskując 46,91% głosów w drugiej turze), zajęła drugie miejsce z 12,65% głosów i 13 miejscami.

Trzecią pozycję zajęli Socjaldemokraci (SD) pod przewodnictwem Dejana Zidana, uzyskując 9,93% głosów i 10 miejsc. Partia jest obecnie drugim pod względem liczebności członkiem ustępującej koalicji rządowej.

Partia Nowoczesnego Centrum (SMC) – największy członek ustępującej koalicji rządowej – kierowana przez odchodzącego premiera Miro Cerara, otrzymała 9,31% głosów i 9 miejsc.

Lewica (Levica) Luki Meseca zajęła piątą pozycję, uzyskując 9,31% i 9 miejsc.

Nowa Słowenia (NSi) pod przewodnictwem Mateja Tonina uzyskała 7,13% głosów i 7 miejsc.

Partia Alenki Bratušek (Stranka AB) – byłej premier Słowenii, które sprawowała urząd w latach 2013–2014 – zdobyła 5,13% głosów i 5 miejsc.

Demokratyczna Partia Emerytów Słowenii (DeSUS), najmniej liczebny członek ustępującej koalicji rządowej, kierowana przez Karla Erjaveca, otrzymała 4,91% głosów i 5 miejsc.

Wreszcie, Słoweńska Partia Narodowa (SNS), której liderem jest Zmago Jelinčič Plemeniti, z 4,19% głosów uzyskała 4 miejsca.

Dwoje liderów partii politycznych – Karl Erjavec i Alenka Bratušek – nie zostało wybranych do Zgromadzenia Narodowego, mimo że ich partie mają reprezentantów w izbie.

Frekwencja w tegorocznych wyborach wyniosła 52,09%.

W 2014 roku była na poziomie 51,73%, w 2011 – 65,60%, w 2008 – 63,10%, w 2004 – 60,65%, zaś w roku 2000 – 70,14%.

5 czerwca prezydent Słowenii Borut Pahor zaproponował mandat pozwalający utworzyć rząd Janezowi Janšy. To lider prawicowej partii SDS, która zdobyła najwięcej głosów w przeprowadzonych niedawno wyborach parlamentarnych.

Aby pomyślnie utworzyć rząd, SDS musi zawiązać koalicję składającą się co najmniej z dwóch innych partii politycznych, które znalazły się w dziewięćdziesięcioosobowym Zgromadzeniu Narodowym. Zawiązanie centrowej lub centro-prawicowej koalicji tego typu może jednak potrwać wiele tygodni, a nawet i miesięcy.

Jeśli wysiłki te się powiodą, rząd o takich tendencjach może następnie podjąć się zreformowania systemu opieki zdrowotnej, systemu emerytalnego, spełnić rządową obietnicę o sprywatyzowaniu Nova Ljubljanska Banka (NLB), ograniczyć obciążenia administracyjne i regulacyjne w sektorze prywatnym, obniżyć podatki dochodowe, zwiększyć zatrudnienie nisko wykwalifikowanych lub starszych pracowników, a także zwiększyć konkurencję i niezależny nadzór w obszarze zamówień publicznych.

Jaka będzie przyszłość polityczna Słowenii jeśli nie powstanie rząd Jansy?

Jeśli Janez Janša nie zdoła utworzyć koalicji rządowej, prezydent Pahor najprawdopodobniej zaproponuje mandat Marjanowi Šarecowi, który zarówno przed, jak i po wyborach stwierdził, że jego partia nie wejdzie do koalicji z SDS. W przypadku zlecenia stworzenia koalicji Šarecowi wymagałoby to udziału przynajmniej 5 partii, które często mają odmienne poglądy. Choć koalicja tego typu ma szansę zaistnieć na fali powyborczego entuzjazmu, to na dłuższą metę trudno byłoby ją utrzymać.

Ponadto, jeśli Šarecowi nie powiedzie się z utworzeniem koalicji, prezydentowi nie pozostanie nic innego, jak spróbować wytypować następnego premiera Słowenii. W przeciwnym razie, nowe wybory parlamentarne odbędą się jeszcze w tym roku.

 

Vir: Niepewna przyszłość polityczna Słowenii po wyborach, Magazyn Liberté! (12.6.2018).